درونمایههای داستانهای شاهنامه در بیشتر موارد شمولی بشری دارند و این شاهکار را هر چند ایرانیان در میان انداختهاند، محتوایی جهانی و بینالمللی است. به عنوان نمونه یکی از دستاوردهای فلسفهی قرن بیستم که یکی از فلاسفهی انگلیسی، برتراند راسل در باب آن روشنگریهای فراوان کرده و بنیاد لیبرالیسم غربی هم بر آن استوار است، مسئلهی تولرانس است. راسل نشان ... ادامه مطلب »
بهرام بیضایی: فردوسی صریح ترین تصویربردار ما است
باشگاه شاهنامه پژوهان _ سخن: اینکه ما گوشهای گُزیده باشیم و اصطلاحاً مترقّیترین متنهای دنیا را بخوانیم معنیاش این نیست که همهی مردمِ ما هم در دنجهای خود همان را میخوانند… اگر ما میخواهیم کاری برای خودمان و این مردم کرده باشیم راهی نداریم جز اینکه ببینیم آنها در دنجِ خود به چه میاندیشند. من ایمان دارم که ما مردمِ ... ادامه مطلب »
میرجلال الدین کزازی: ماییم که برددمنشان مغول، آن خون ریزان لگام برزدیم
باشگاه شاهنامه پژوهان_ سخن: به یاری فرهنگ و منش ایرانی مان تازشها را از سر گذرانیده ایم . از بوته آزمونهای بزرگ تاریخ پیروزمند و سربلند بیرون آمده ایم. ماییم که بر ددمنشان بدکنش مغول ، آن خون ریزان بی پرهیز لگام برزدیم . از آن مردمان ددآیین شهریارانی ساختیم ادبدوست ،هنرپرور. باکمان از هیچ تازش و تندبادی نیست . ... ادامه مطلب »
جلال خالقی مطلق: شاهنامه متنی دشوار آسان نماست
شاهنامه متنی دشوار آسان نماست. بدین معنی که حتی کسی که از پیش مطالعه ای در این کتاب نداشته باشد، در همان خواندن نخستین آن، مضمون بیت ها و موضوع سخن را از جریان داستان حدس میزند و خود را کمتر نیازمند به دقت در سخن سراینده می بیند. ولی اگر به سببی ناچار به باریک نگری بیشتری در متن ... ادامه مطلب »
فردوسی، تجدید کنندهٔ جاویدان خردِ ایرانشهری در ادب فارسی / سید جواد طباطبایی
سید جواد طباطبایی اگرچه شعر فارسی با نخستین پارسی گویان و، از آن پس، در سده های شکوفایی ادب ایران، یعنی از نخستین شاعران، از رودکی تا فردوسی و خیام، و از سرایندگانی چون سعدی، جلال الدین رومی و حافظ تا جامی، که واپسین شاعر مهم دورهٔ قدیم و سرآغاز انحطاط ادبی ایران بود، پیوندهایی با اندیشیدن فلسفی داشت، اما ... ادامه مطلب »
در واژه گزینى نیز باید اعتدال را در نظر گرفت / ژاله آموزگار
در فرهنگستان زبان و ادب فارسى گروههاى مختلفى در تلاشند تا با یارى گرفتن از ریشه هاى زنده زبان واژه سازى و معادلسازى کنند و زبانهاى کهن ایرانى را نیز در نظر دارند، ولى مثل هر موضوع دیگرى در واژه گزینى نیز باید اعتدال را در نظر گرفت، چرا که «اعتدال» با نام «پیمان» اساس فرهنگ ایرانى است؛ در ادبیات ... ادامه مطلب »
چگونه ایرانی میتوانیم ماند؟ / میر جلال الدین کزازی
نیازی که ما ایرانیان داریم به این که چونان ایرانی بر خود بنازیم و بر جهان سربرافرازیم از آنجاست که ما در این جهان، جهانی بیگانه با خویشتن، جهانی که به سوی یکپارچگی، یکنواختی، همسانی، دواسبه میتازد بیش از هر زمان بدان نیاز داریم که ایرانی بمانیم. چگونه ایرانی میتوانیم ماند؟ پاسخی که من به این پرسش ناگریز بنیادین میدهم ... ادامه مطلب »
شاهنامه مجموعه منسجمی از اساطیر باستانی و روایات تاریخی سنتی است/منوچهر مرتضوی
اگر کسانی شاهنامه را مجموعه افسانه ها و داستانهای پهلوانی یا مجموعه داستانها و سرگذشت پادشاهان بپندارند، قطعا اشتباه می کنند. شاهنامه مجموعه منسجمی از اساطیر باستانی و روایات تاریخی سنتی و داستانهای پهلوانی است که سرگذشت اقوام ایرانی را در چهارچوب آرمان ملی منعکس می سازد و شهریاران و پهلوانان شاهنامه تا پایان داستان اسکندر نماینده ادوار و حوادث ... ادامه مطلب »
عجز و درماندگیِ تمام معمارانِ زبان فارسی در برابر فردوسی/ محمدرضا شفیعی کدکنی
عجز و درماندگیِ تمام معمارانِ زبان فارسی در برابر فردوسی [بحثی در فُرم] ببینید گزینشِ فردوسی در تقابلِ واژهها، چه فرمی به وجود آورده است که تمامِ معمارانِ زبانِ فارسی در برابر آن جز درماندگی و عجز چیزی ندارند: ببینیم تا اسبِ اسفندیار سوی آخُر آید همی بی سوار و یا بارهٔ رستمِ جنگجوی به ایوان نهد بی خداوندْ روی ... ادامه مطلب »
فردوسی بزرگترین ایرانی در تمام ادوار / محمد امین ریاحی
ملت ایران در طی چند هزار سال گذشتهٔ درخشان خود بزرگانی از فرمانروایان و شاعران و حکیمان و دانشمندان و هنرمندان و سرداران و جنگاوران در دامان خود پرورانیده که مایهٔ سرافرازی و بلند نامی ما در جهانند و از آن میان بزرگترین و نامدارترین ایرانی، فردوسی طوسی است. وقتی شخصیت بزرگان رفته را بر مبنای تأثیری که بعد از ... ادامه مطلب »