یکی از اعدادی که نزد ایرانیان و برخی ملّت‌های دیگر تقدس دارد، عدد هفت یا مضربی از آن است. در شاهنامه به چندین نمونه برخورد می‌کنیم: هفت‌خوانِ رستم و هفت‌خوانِ اسفندیار، هفت سیّاره و هفتاد کشتی (فرقه‌های مسلمان که به روایتی فقط یکی نجات می‌یابد) به بازی برآوردنِ چرخِ مست به هفتاد دست؛ نهادنِ دیهیمِ هفتاد بر سر و زمان ... ادامه مطلب »
داستانی در مرزباننامه هست که در زمان ضحاک، که هر روز دو جوان را به خوراک ماران او می‌دادند، زنی بود هنبوی نام که روزی قرعه به نام برادر و شوهر و پسر او افتاد. تظلم به پیش شاه برد که از خانهٔ من بدبخت سه مرد را چرا باید آخر کشتن؟ ضحاک او را مخیّر کرد که از این ... ادامه مطلب »
می‌دانیم داستان آرش در شاهنامه نیست و در منبع او هم نبوده است، اما در چندین بیت به نام آرش و تیرافکنی او و تعیین مرز ایران و توران اشاره شده است که در جای دیگر بحث کردهام. در داستان «رزم دوازده رخ»، ایرانیان به فرماندهی گودرز، در برابر تورانیان به فرهاندهی پیران صف کشیده‌اند و پیش از آنکه جنگ ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان _ یادداشت : داستان رستم و سهراب یک تراژدی است و پیرنگ داستان از شبکۀ استدلالی استواری برخوردار است و رویدادها تنها به لحاظ ارتباط علّت و معلولی در آن جای گرفته است نه از روی تصادف. سیر رویدادها در پیوندی اندام وار با یکدیگر کاملاً طبیعی جلوه می کند و از این رو تأثیرِ ژرفی بر ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان _ یادداشت : شاهنامه دربردارنده بزرگ‌ترین اندرزهایی است که تاریخ به یاد می‌آورد؛ اندرزهایی که به انسان برای برخورداری از زندگی بهتر یاری می‌رساند. ای‌کاش از آن بهره ببریم و به سوی برخورداری از جهانی مملو از آرامش گام برداریم. دقیق به خاطرم نیست اما حول و حوش سال ۱۹۹۶ در آتن بود که در خلال سخنرانی‌ام ... ادامه مطلب »
رفتن به دامان طبیعت در شاهنامه باشگاه شاهنامه پژوهان _ یادداشت ( پژوهش و نگارش: سمیه ارشادی ) : گردش های جمعی در دامنه طبیعت و خارج از شهرها در قالب شادی های شخصی و درون گروهی و نیز در قالب برگزاری جشنهای عمومی به مناسبت های مختلف، به ویژه پس از پیروزی در جنگها۱ در شاهنامه به روشنی ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان _ یادداشت : بیت زیر (که رستم یلی بود در سیستان) به نام فردوسی سخت مشهور است و حتی ضرب‌المثل شده و به کتاب‌های امثال چه با نام فردوسی و چه بدون نام شاعر راه یافته است: که رستم یلی بود در سیستان / منش کردهام رستم داستان این بیت به رغم شهرت آن، نه در هیچ ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان _ یادداشت : فارسی نو: فرّ؛ پهلوی: farr/xwarrah؛ اوستایی:xvarənah . در شاهنامه فرّ (فرّ ایرانی و فرّ کیانی) به معنی فروغ و عطیۀ ایزدی است که به شاهان ایرانی پیشکش می‌شود و آنان را از آسیب دشمنان حفظ می‌کند. پادشاه تا زمانی که دادگری پیشه کند، این بخشش ایزدی همراهِ اوست و چنانچه بیداد ورزد از او ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان _ موزه مجازی ایران باستان : نمایشگاه موزه مجازی ایران باستان _ آثار آیدین سلسبیلی، از تاریخ ۱۹ تا ۲۵ اسفند ۱۴۰۰ از سوی باشگاه شاهنامه پژوهان و گروهی از انجمن های مردم نهاد برپا شد. در این نمایشگاه آثار آیدین سلسبیلی که به بازآفرینی دقیق و سه بعدی آثار باستانی ایران در موزه های ایران و ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان _ یادداشت : مادام که در حوزۀ سیاست‌گذاری زبان صحبت می‌کنیم، با واقعیات سروکار داریم، نه با رؤیا و خیالات، و نه با حسرت‌ها و کام‌نیافتگی‌ها. و اگر از دریچۀ واقعیت، که گاه ظالمانه صریح است، به وضعیت زبان‌های محلی در ایران بنگریم، ناچاریم بپذیریم که آموزش به زبان مادری، گرچه رؤیایی شیرین است، جز ضرر و ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان ایران را باشگاه شاهنامه پژوهی خواهیم کرد