مجید رشیدیان، دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران و پژوهشگر مهمان دانشگاه لیدن هلند در یادداشتی درباره زنده یاد محمدعلی اسلامی ندوشن نوشت: استاد دکتر اسلامی ندوشن امروز در خاک ایران آرام گرفت. در همسایگی خیام و فردوسی. وصیتش همین بود و سرانجام خاک خراسان خانه ابدیاش شد. من دکتر اسلامی را همانند خیلیها از دبیرستان و کتابهای ... ادامه مطلب »
در هیچ حال نباید شاهنامه و فردوسی را از یاد برد / یادداشتی در سوگ محمدعلی اسلامی ندوشن
میلاد عظیمی، استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه تهران در یادداشتی آورده است، استاد اسلامی ندوشن در وصیتنامه خود، نوشت: «آنچه از من برجای مانده کتابهاست؛ امتیاز چاپ و تجدید چاپ آنها را به نهاد آرامگاه فردوسی واگذار میکنم. عواید حاصل از آنها به عنوان حقالتألیف، صرف گلکاری و زیباسازی محوطه آرامگاه و جاده مشهد به توس خواهد شد.» این ... ادامه مطلب »
«معیتِ کلاه و خود» و تعبیر غلط آن به «کلاهخود»
محمد حسنپور گوهری یکی از انواع تَقَلُّسِ تاج قزلباش، تعبیۀ آن در زیر مغفر بوده که در نسخ مصور باقی از عصر صفویه نیز مشهود است. دراینباره، اشارۀ مختصر معدودی از محققان فارسیزبان، معطوف به مینیاتوری از یک نسخۀ کهن شاهنامه بوده است و در عین حال، بعضی نیز بدون تدقیق در جزئیات نگاره، متوجه ممیزۀ بارز آن نشدهاند. نسخۀ ... ادامه مطلب »
زنان را همین بس بود یک هنر نشینند و زایند شیران نر / ابوالفضل خطیبی
باشگاه شاهنامه پژوهان _ یادداشت: زنان را همین بس بود یک هنر / نشینند و زایند شیران نر نویسندۀ این سطور این بیت زنستیزانه را بهرغم شهرت آن به نام فردوسی، نتوانست در هیچیک از چاپهای معتبر و نامعتبر شاهنامه بیابد. این بیت بدون نام سرایندۀ آن در امثال و حکم دهخدا آمده است(دهخدا، ۱۳۸۶ش: ج۲، ص۹۲۰)، ولی در برخی ... ادامه مطلب »
منزل استاد، محفل دوستداران فردوسی بود/ شاه منصور شاه میرزا
باشگاه شاهنامه پژوهان _ یادداشت: زندهیاد، استاد ظفر میرزایان، ادبپژوه و شاهنامه شناس تاجیکستانی در تاریخ ۷ ژوئن سال ۲۰۲۳ (معادل ۲۱ خردادماه سال ۱۴۰۲) در شهر خاوَلینگ تاجیکستان درگذشت. این استاد برجسته زبان و ادب پارسی را میتوان جزو چهرههای جریان ساز اخلاق و ادبیات امروز تاجیکستان قلمداد کرد. استاد ظفر میرزایان در سال ۱۹۴۹ در شهرستان خاوَلینگ متولد ... ادامه مطلب »
حاشیه ای بر کتاب نگارخانه شاهنامه / جلال خالقی مطلق
باشگاه شاهنامه پژوهان _ یادداشت: کتاب جشنواره ملی عکس شاهنامه دربردارنده ۵۷ عکس برگزیده نخستین جشنواره ملی عکس شاهنامه است. این آثار از بین بیش از ۱۲۰۰ عکس از سوی داوران نخستین دوره جشنواره ملی عکس شاهنامه برگزیده و سپس در نمایشگاه هایی در تهران، آرامگاه فردوسی و چند شهر دیگر به نمایش درآمدند. کتاب نخستین جشنواره ملی عکس شاهنامه ... ادامه مطلب »
آیا حاجی فیروز نمادی نژدپرستانه است؟ / مرجان فولادوند
سالهاست نزدیک نوروز بازار نقد آیینهای نوروزی داغ میشود. چند سالی بازار حرفها دربارهی تقلبی بودن هفت سین داغ بود و این که اصل آن هفت شین و هفت چین بوده و هفت سین بیمعناست و… چند سالی حضور ماهی قرمز نمادی چینی تلقی میشد که هیچ ریشهی ایرانی ندارد و باید حذف شود. در سالهای اخیر هم حاجی فیروز ... ادامه مطلب »
بار دیگر: املای لاتین نوروز / سایه اقتصادی نیا
در زبان کسانی که نوروز را جشن میگیرند، از ایران و افغانستان و تاجیکستان گرفته تا ساکنان حوزۀ بالکان و آسیای مرکزی و جز آن، این واژه، مانند هر واژهی دیگری تحت تأثیر لهجۀ مردم آن سرزمین، تلفظ یکسانی ندارد. اما با وجود تفاوت در طرز ادای این لغت، باید بر سر املای آن در الفبای لاتین توافق کرد تا ... ادامه مطلب »
ستایش مینوی از زبان هنینگ / احمدرضا قائم مقامی
والتر برونو هنینگ، ایرانشناس مشهور که شناخت زبانهای ایرانی، خاصه زبانهایی که امروز به آنها زبانهای ایرانی میانه میگویند، به هیچ کس به اندازهٔ او وامدار نیست، دانشمندی بوده سختگیر و تندزبان که محققانی را از خود رنجانیده و او را به بدخلقی شهره کرده. هنینگ هر کس را به خود راه نمیداده و هر کس را به شاگردی نیز ... ادامه مطلب »
یادداشتی دربارهٔ اهمیّت افکار عمومی در شاهنامه / مهری بهفر
«درفشی مکن خویشتن در جهان» (داستان سیاوش، ص۶۲۲) خودت را در نظر مردم جهان رسوا و به بدی زبانزد و انگشتنما نکن! در شاهنامه افکار عمومی، نزد هر سطحی از حاکمیت و وابسته به هریک از سه نهاد قدرت، آشکارا واجد اهمیت است و هیچ قدرتی در اقدامها و تصمیمهایش کاملاً بیپروا و بیخیالِ افکار عمومی نیست. سنگینی افکار عمومی ... ادامه مطلب »