چرا برای برگزاری جشن‌های ایرانی باید از تقویم رسمی کشور استفاده کنیم؟

چرا برای برگزاری جشن‌های ایرانی باید از تقویم رسمی کشور استفاده کنیم؟

  شاهین سپنتا

  اهمیت علم نجوم و دانش گاهشماری:

بر بنیان دانش گاهشماری، سال در تقویم رسمی ایران، سال خورشیدی اعتدالی یا فصلی یا طبیعی نامیده می‌شود. سال اعتدالی یا فصلی یا طبیعی، سالی است که طول آن با فصول چهارگانه در ارتباط است و مدت فصول تاثیر مستقیمی بر تقسیم طول سال به چهار بخش دارد. اول فروردین آغاز بهار، اول تیر آغاز تابستان، اول مهر آغاز پاییز و اول دی آغاز زمستان است.
نکته مهم و بسیار قابل توجه در این گاهشماری که نشان از دقت کم‌نظیر آن دارد این که در نیم‌کره شمالی زمین، مدت فصل‌های گرم سال یعنی بهار و تابستان در مجموع تقریبا ۱۸۶ شبانروز است یعنی فصل بهار حدود ۹۲/۸ روز و فصل تابستان حدود ۹۳/۶ روز است. مدت فصل‌های سرد سال یعنی پاییز و زمستان نیز ۱۷۹ شبانروز است، یعنی فصل پاییز حدود ۸۹/۷ شبانروز و فصل زمستان حدود ۸۹ شبانروز است. پس تابستان طولانی‌ترین فصل سال و زمستان کوتاه‌ترین فصل سال است.
به این ترتیب طبق قانون طبیعت، در گاهشماری خورشیدی رسمی هر سال در حدود ۳۶۵ شبانروز است که به چهار فصل و هر فصل به سه ماه تقسیم می‌شود؛ پس به طور طبیعی و روشمند در فصل‌های گرم یعنی بهار و تابستان مدت ماه‌ها ۳۱ روز و مدت ماه در فصل‌های سرد سال، پنج ماه ۳۰ شبانروزی و یک ماه ۲۹ شبانروزی (در سال کبیسه ۳۰ شبانروز) خواهد بود و آغاز فصول کاملا بر آغاز ماه‌های فروردین، تیر، مهر و دی منطبق است.
ناگفته پیداست که بنیان همه جشن‌های ایرانی بر فصل استوار است؛ حتی بنیان جشن‌هایی که به اصطلاح «جشن‌های ماهانه» می‌نامیم بر فصل استوار است. چون هر سال به چهار فصل و هر فصل به سه ماه تقسیم می‌شود.

   احترام به دست‌آوردهای علمی ایرانیان:

برترین ویژگی گاهشماری رسمی کشور این است که همه ویژگی‌های برجسته گاهشماری‌های پیش از خود را دربرگرفته و با بازنگری‌های لازم، با دانش گاهشماری و نیازهای جامعه انطباق کامل یافته و به عنوان دقیق‌ترین تقویم جهان، یکی از سرمایه‌های ملی ایرانیان شناخته می‌شود. پس بر همه ایرانیان بایسته است که در حفظ و گسترش این میراث ملی و فرهنگی کوشا باشند.

  احترام به دین و باور همه ایرانیان:

جشن‌های ایرانی، چه جشن‌های فصلی همچون نوروز و یلدا (چله)، چه جشن‌های ماهانه همچون مهرگان و اسفندگان و چه جشن‌های دیگر همچون «سیرسور» و «چهارشنبه‌سوری» و «سیزده‌به‌در» هیچ‌کدام دینی نیستند. جشن‌های ایرانی بنیان‌های طبیعی، گاهشماری، استوره‌ای، زیست‌محیطی و اخلاق‌محور دارند. همین بنیان‌های فراگیر باعث ماندگاری این جشن‌ها در طول تاریخ توسط همه ایرانیان با هر دین و مذهب شده است. امروز نیز شایسته است به جای تلاش برای رنگ و روی دینی دادن به این جشن‌ها بر اشتراکات انسانی و ملی آنها تاکید کنیم.

  همبستگی ملی:

اگر همه ایرانیان با هر دین، مذهب، مرام و مسلک برای برگزاری همه جشن‌های ایرانی از یک تقویم رسمی و قانونی استفاده کنند، برپایی یکپارچه این جشن‌ها خود به عامل مهم و موثری در ایجاد همبستگی ملی تبدیل خواهد شد.

  همبستگی با ملت‌های هم‌ریشه:

گاهشماری افغانستان با گاهشماری ایرانی (بجز تفاوت در نام ماه‌ها) همسان است. در سرزمین‌های کردنشین نیز گاهشماری کردها خورشیدی است. همبستگی تقویمی با ملت‌های هم‌ریشه می‌تواند زمینه تحقق «اتحادیه نوروز» یا اتحادیه کشورهایی با فرهنگ ایرانی را فراهم آورد. یکی از نمودهای این نزدیکی، جشن چله یا یلداست که در سال‌های اخیر در تاجیکستان، افغانستان و کشورهای آسیای میانه و قفقاز مانند ازبکستان، ترکمنستان، آذربایجان و ارمنستان در ۲۱ دسامبر (سی‌ام آذر‌ماه) برگزار می‌شود.

  احترام به قانون:

در سال ۱۳۰۴ خورشیدی و با کوشش بزرگانی همچون «ارباب کیخسرو شاهرخ» نماینده زرتشتیان در مجلس شورای ملی، «گاهشماری هجری خورشیدی» بر پایه مبانی گاهشماری جلالی اما با اصلاحات موثر و لازم و انطباق دقیق‌تر آن با دانش گاهشماری به جای «تقویم هجری برجی» به تصویب رسید و رسمیت یافت. احترام به قانون گاهشماری ملی و رعایت آن وظیفه همه شهروندان ایرانی، سازمان‌های مردم‌نهاد و نهادهای فرهنگی است.

  نیاز به نظم اجتماعی:

جامعه برای هر فعالیت همگانی به نظم نیاز دارد. استفاده از تقویم‌های متفاوت برای برگزاری جشن‌های مشترک، جامعه را با بی‌نظمی روبرو می‌کند. در صورت استفاده همگان از تقویم رسمی و قانونی که در دسترس همه ایرانیان است، نظم اجتماعی و هماهنگی برای برگزاری همزمان جشن‌ها فراهم خواهد شد.