کتاب ارمغان مور نوشته شاهرخ مسکوب

باشگاه شاهنامه پژوهان _ کتابشناخت: ارمغان مور نام کتابی از شاهرخ مسکوب نویسنده و شاهنامه‌پژوه نام آشنا است.

شاهرخ مسکوب آثاری بسیاری درباره فرهنگ ایران دارد که دو کتاب او با نام های مقدمه ای بر رستم‌و اسفندیار و سوگ سیاوش درباره شاهنامه اند که در دوران زندگی او منتشر شده اند. ارمغان مور نخستین اثر شاهرخ مسکوب است که پس از درگذشت او از سوی نشر نی منتشر شده است.

ارمغان مور سخن از فردوسی و خودآگاه و ناخودآگاه او در شاهنامه می گوید. این کتاب همچنین تنها جستاری بر شاهنامه نیست بلکه جستاری بر اوستا و شاهنامه و پیوند آنها با بکدیگر است. این کتاب جستاری بر پنج مفهوم بنیادین شاهنامه یعنی زمان، آفرینش، تاریخ، جهانداری و سخن است.

در پیش‌گفتار این اثر آمده است:

این کتاب بیش از تاریخ، اثری شاعرانه است و کار شعر گردآوری دانش گذشتگان نیست، برگذشتن از بینش و دانش، اعتلای «خودآگاه و ناخودآگاه» اهل زمانه و آفرینش دید و دریافتی دیگرتر است. شاهنامه تاریخ پیروزی در شکست، یا به زبان دیگر تاریخ پیروزی شکست است. زیرا در برابر مرگ «گزینشی» در کار است و نیروی اراده بر غریزه بقا فرمان می‌راند. شاهنامه تاریخی آرمانی است، آن‌گونه که می‌پنداشتیم و آرزو داشتیم و فردوسی با گزینشی که می‌کند این آرزو، این آرمان را به سرمنزل عافیت می‌رساند.

همچنین در بخش هایی از این کتاب آمده است :

داستان های اساطیری و پهلوانی ما را شاعری ویراسته و سروده که، اگرچه خوشبختانه معلم وار درس اخلاق نمی دهد، ولی حکیم اخلاقی بزرگی است و از همین روی وی را “حکیم ابوالقاسم فردوسی” نامیده اند. خرد او، به معنای والای کلام، اخلاقی است؛ نه فلسفی، که می دانیم با آن میانه ای ندارد. گوهر اخلاقی چنین خردی _که سراسر کتاب در ستایش آن است_ در تار و پود داستان ها دویده و نقش خود را بر آنها انداخته است.
شاهنامه مانند ایلیاد یا ادیسه حماسه ای جوان و برهنه نیست تا ستایش بی دریغ اراده خام و نیروی غریزی پهلوانان باشد. داستان های حماسی ایران آمیخته با اسطوره ها و باورهای اوستایی، دوران پارت ها و ساسانیان و چهار سده اسلامی را پشت سر گذاشت و پس از خوشه چینی در این راه دراز _به منزله تاریخی گرانبار از فرهنگ و اندیشه و اخلاق_ به دست سحرآفرین فردوسی رسید. کتاب شاهکار چنین شاعری است با چنان دستمایه ای.

کتاب ارمغان مور نوشته شاهرخ مسکوب نگاهی نو و تحلیل گرایانه به شاهنامه دارد و در این راه می کوشد لایه های ناپیدا و یا گوشه های کمتر دیده شده این اثر ارزشمند را واکاوی کند. بنابراین مسکوب همچون باستانشناسی می کوشد تا به عمق و ناخودآگاه این اثر راه یابد تا ما را به شناختی نو برساند. او در این راه می کوشد تا افق هایی نو‌را پیش چشم خوانندگان بگشاید. ارمغان مور ، ارمغانی ارزشمند برای دوستداران شاهنامه و اندیشه ایرانی است.