موسیقی جایگاه ویژه‌ای در شاهنامه دارد

باشگاه شاهنامه پژوهان _ گزارش : آندره گالستیان با اشاره به این که شاهنامه و موسیقی گفت: فردوسی در بخش‌هایی از شاهنامه به حضور ۲ هزار نفری نوازندگان در یک جمع و ارکستر اشاره کرده است. به گزارش باشگاه شاهنامه پژوهان به نقل از تسنیم، برنامه ارغنون با موضوع بررسی پیوند شاهنامه و موسیقی، با حضور آندره گالستیان پژوهشگر و مدرس دانشگاه از شبکه رادیویی گفت‌و‌گو روی آنتن رفت.

آندره گالستیان در برنامه «ارغنون» با اشاره قدمت موسیقی در تاریخ ایران، گفت: بسیاری از افراد تصور می‌کنند که موسیقی از زمان قاجار یا صفوی در ایران رواج یافته است، در حالی که موسیقی سابقه‌ای بسیار طولانی‌تر از این زمان در ایران دارد. شاهنامه فردوسی بیش از هزار سال پیش نوشته شده و در متن شاهنامه‌ فردوسی اسم بسیاری از سازهای موسیقی به صراحت بیان شده است.

این پژوهشگر افزود: از آنجایی که فردوسی در شاهنامه به موسیقی اشاره می‌کند، ما نتیجه می‌گیریم که موسیقی بسیار قبل‌تر از فردوسی و شاهنامه در ایران وجود داشته است. فردوسی در بخش‌هایی از شاهنامه به حضور ۲ هزار نفری نوازندگان در یک جمع و ارکستر اشاره کرده است.

آندره گالستیان با بیان این که موسیقی جایگاه ویژه‌ای در شاهنامه دارد، تأکید کرد: فردوسی در نگارش شاهنامه جایگاه رفیعی را برای موسیقی در نظر گرفته است. در حالت کلی فردوسی در شاهنامه به دو نوع موسیقی «بزمی» و «رزمی» اشاره می‌کند و برای هر نوع از موسیقی سازها و ابزار متمایزی در نظر می‌گیرد.

این کارشناس گفت: سازهای «رباب» و «بربت» و «رود» و «چنگ» و «ابریشم» در شاهنامه نشانگر موسیقی بزمی هستند. ساز «ابریشم» از نظر دهخدا از سازهای زه‌دار ایرانی است.

آندره گالستیان در خصوص موسیقی رزمی شاهنامه، توضیح داد: سازهای «جرس» و «شیپور» و «سنج» و «گاودم» و «کوس» و «بوق» و «کرنای» در شاهنامه نشانگر موسیقی رزمی هستند. فردوسی در شاهنامه از واژه رامشگر به معنای نوازنده و خواننده و نغمه‌پرداز استفاده کرده است. واژه‌های «سرود» و «آوا» و «نوازنده» و «آواز» به طور متعدد در شاهنامه استفاده شده‌اند.

این کارشناس موسیقی با اشاره به معنای دوگانه‌ی واژه «آواز» در شاهنامه، گفت: واژه «آواز» در شاهنامه علاوه بر معنای صدای خواننده – انسان – به معنی صدای ساز هم در نظر گرفته شده است. شاهنامه و موسیقی با یکدیگر عجین هستند.