محمدجعفر یاحقی: ریشه‌های حماسی در تمام اقوام ایرانی یکسان است

باشگاه شاهنامه پژوهان _ گزارش : محمد جعفر یاحقی می گوید : اطلاع و آگاهی از حماسه‌های ایران برای تمام دوستداران این حوزه ضرورت دارد، زیرا با وجود تفاوت در اقوام و فرهنگ‌ها، ریشه تمام آن‌ها مشترک است.

به گزارش باشگاه شاهنامه پژوهان به نقل از دکتر محمدجعفر یاحقی در اولین جلسه از سلسله نشست‌های حماسه‌های قومی و منطقه‌ای که شامگاه سه‌شنبه، ۱۹ بهمن ماه، به میزبانی قطب علمی فردوسی و شاهنامه دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: این دانشگاه طی سال‌های گذشته در حوزه مطالعات حماسی کارهای پژوهشی را به انجام رسانده و زمینه‌هایی را برای معرفی حماسه‌های مختلف ایران و جهان فراهم کرده است.

وی افزود: اطلاع و آگاهی از حماسه‌های ایران برای همه دوستداران این حوزه ضرورت دارد، زیرا با وجود تفاوت در اقوام و فرهنگ‌ها، ریشه تمام آن‌ها مشترک است.

این استاد برجسته ادبیات دانشگاه فردوسی مشهد تصریح کرد: تلاش می‌کنیم در قطب علمی فردوسی و شاهنامه دانشگاه فردوسی به حماسه‌های قومی و فرهنگی منطقه بپردازیم، زیرا همه آن‌ها از یک منشأ سرچشمه می‌گیرند و امیدواریم گوشه‌هایی از حماسه‌های ناروشن را پیدا کرده و آن‌ها را بیشتر بشناسانیم.

دکتر صمد رحمانی، عضو هیات علمی دانشگاه تبریز، در ادامه نشست به توضیح در خصوص برخی از حماسه‌های آذری پرداخت و گفت: به دلیل علاقه‌ای که به ادبیات آذربایجان دارم روی کتاب حماسه «دده قورقود» کار کردم که حماسه‌ای آذری است و روی حماسه‌های دیگری مانند حسین کرد شبستری، اسکندر ذوالقرنین، حمزه نامه و مختارنامه که به زبان ترکی است نیز مطالعاتی داشته‌ام.

وی افزود: یکی از اولین کتاب‌های حماسی در زبان ترکی «دده قورقود» است که گفته می‌شود شخصی به دیدن پیامبر اسلام رفته و در بازگشت به آذربایجان اسلام را به مردم این خطه تعلیم داده است.

صمدی تصریح کرد: این کتاب شامل یک مقدمه و ۱۲ فصل است که در قرن ۱۷ توسط یک آلمانی کشف شده و یک نسخه از آن در واتیکان موجود است و طی سال‌های گذشته به زبان‌های دیگری از جمله فارسی ترجمه شده است.

عضو هیات علمی دانشگاه تبریز خاطرنشان کرد: از مقدمه‌ای که در ابتدای این کتاب نوشته شده متوجه می‌شویم که راوی آن فردی شیعه است، اما حال و هوای روایت شده در داستان‌ها بیشتر به قبل از اسلام و جشن‌هایی که در آن دوره برگزار می‌شد، اشاره دارد.

وی تاکید کرد: در این کتاب همچنین داستان‌های مختلفی روایت شده که به دیگر حماسه‌های کشور مانند رستم و سهراب در شاهنامه بسیار نزدیک هستند. این حماسه توسط دکتر حریری و دکتر فریبا عزبدفتری، بهزاد بهزادی و مژگان فاتح به فارسی ترجمه شده که همه آن‌ها مکمل یکدیگر هستند.

صمدی اضافه کرد: در اشعار برخی شاعران نامدار ایرانی از جمله حافظ اشاره‌ای به حماسه‌های ترکی شده است و در این راستا برای اینکه بتوانیم مفهوم این ابیات را متوجه شویم باید با حماسه‌های اقوام مختلف از جمله حماسه‌های ترکی آشنایی داشته باشیم.

مهدی سیم ریز، دبیر این نشست نیز در ادامه گفت: جلسات مجازی به منظور آشنایی با حماسه‌های کردی، ترکمنی، بلوچی و حماسه‌های جنوب ایران طی هفته‌های آینده با حضور صاحب‌نظران برگزار خواهد شد.