زاگرس زند: تاریخ‌نویسان به منابع تاریخی شاهنامه کمتر توجه کرده‌اند

باشگاه شاهنامه پژوهان_ گزارش :  یک استاد شاهنامه‌پژوه دانشگاه گفت: تاریخ‌نویسان به منابع تاریخی شاهنامه فردوسی کمتر توجه کرده‌اند، برخی این اثر را به دلیل منظوم و حماسی بودن و یا وجود بخش‌های اسطوره‌ای، متنی تاریخی ندانسته و یا دست‌کم ارزش تاریخی‌اش را کم‌رنگ انگاشته‌اند.

به گزارش ایرنا دکتر زاگرس زند جمعه‌شب در نشستی با عنوان شاهنامه و تاریخ ایران باستان در بین دانشجویان دانشگاه تک جنسیتی کوثر بجنورد اظهار داشت: سبک و شیوه تاریخ‌نویسی شاهنامه و شناخت ویژگی‌های تاریخ‌نگارانه آن ارزش و جایگاه والایی در روند تاریخ‌نویسی ایرانی دارد که به این موضوع کمتر توجه شده است.

وی افزود: شاهنامه افزون بر دارا بودن ویژگی‌های تاریخ‌نویسی ایران باستان و نوزایی آن، این شیوه را به اوج نیرومندی و کارایی رسانده و از این رو تأثیری بسیار بر تاریخ‌های پس از خود نیز داشته است.

این پژوهشگر شاهنامه و ایران باستان اظهار داشت: این ضعف مورخان است که از این منبع زیاد استفاده نکرده اند در حالی که شاهنامه ظرفیت بسیار زیادی در خصوص تاریخ ایران باستان دارد.

دکتر زند با بیان اینکه شیوه و روش ایرانیان به نظم کشیدن تاریخ است، افزود: این سنت و عادت فرخنده ملی است که تاریخ را نیز به نظم می کشند، این روش مورد پسند ایرانیان است، هر کسی برای تاریخ نویسی روشی دارد که برخی از دیگر کشورها نیز از همین روش استفاده کرده اند.

وی گفت: در پژوهش‌های تاریخ ایران باستان، بخش مهمی از منابع را متون ایرانی تشکیل می دهند که تاریخ را با نگاهی ایرانی دیده و با روش تاریخ نگاری ایرانی نگاشته اند. این گونه تاریخ نگری و تاریخ نگاری می تواند ویژه ایران و دارای مختصات و ویژگی‌های خود باشد که لزوما با تعریف های امروزی یا علمی و غربی از تاریخ و تاریخ نگاری هماهنگ نیست.

وی اظهار داشت: از این رو این نگرش امروزی می تواند شاهنامه را به دلیل شعر یا حماسی بودن و یا وجود بخش‌های اسطوره‌ای، منبع تاریخی ندانسته یا دست کم از ارزش تاریخی آن بکاهد.

دکتر زند افزود: شاهنامه افزون بر ارزش های ادبی و اسطوره ای، از مهمترینِ منابع تاریخ ایران باستان به ویژه در تاریخ ساسانیان است.

نشست شاهنامه و تاریخ ایران باستان با حضور اساتید گروه ادبیات فارسی و عربی و دانشجویان دانشگاه دخترانه کوثر بجنورد برگزار شد.