میدانیم داستان آرش در شاهنامه نیست و در منبع او هم نبوده است، اما در چندین بیت به نام آرش و تیرافکنی او و تعیین مرز ایران و توران اشاره شده است که در جای دیگر بحث کردهام. در داستان «رزم دوازده رخ»، ایرانیان به فرماندهی گودرز، در برابر تورانیان به فرهاندهی پیران صف کشیدهاند و پیش از آنکه جنگ ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان _ یادداشت : داستان رستم و سهراب یک تراژدی است و پیرنگ داستان از شبکۀ استدلالی استواری برخوردار است و رویدادها تنها به لحاظ ارتباط علّت و معلولی در آن جای گرفته است نه از روی تصادف. سیر رویدادها در پیوندی اندام وار با یکدیگر کاملاً طبیعی جلوه می کند و از این رو تأثیرِ ژرفی بر ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان _ یادداشت : فارسی نو: فرّ؛ پهلوی: farr/xwarrah؛ اوستایی:xvarənah . در شاهنامه فرّ (فرّ ایرانی و فرّ کیانی) به معنی فروغ و عطیۀ ایزدی است که به شاهان ایرانی پیشکش میشود و آنان را از آسیب دشمنان حفظ میکند. پادشاه تا زمانی که دادگری پیشه کند، این بخشش ایزدی همراهِ اوست و چنانچه بیداد ورزد از او ... ادامه مطلب »
دکتر ابوالفضل خطیبی، عضو هیئت علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، به مناسبت درگذشت دکتر اکبر نحوی، در یادداشتی به زندگی و آثار این استاد فقید زبان و ادبیات فارسی پرداخته است. اگر مرگ داد است بیداد چیست؟ مرگ حق نیست ناحق است؛ داد نیست، بیداد است. دوست نازنین من در شامگاهِ چهارشنبه هجدهم آذرماه ۱۴۰۰، بهناگاه در خواب، قلبش ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان _ گروه خبر : دوره خوانش معاصر از متون کلاسیک برگزار میشود. نخستین دوره «خوانش معاصر از متون کلاسیک» با باشندگی چهار پژوهشگر برجسته ادبیات کلاسیک در موسسه هنر فردا برگزار میشود. به گزارش باشگاه شاهنامه پژوهان در این دوره که با هدف آشنایی شرکتکنندگان با متون ماندگار نثر و نظم و ایجاد ارتباط میان محتوای این ... ادامه مطلب »
(شرحی بر دو بیت از داستان عَرْض کردنِ کَیخسرو) این یادداشت با همفکری دوست نازنینم دکتر داود خزائی نوشته شده است. در شاهنامه در «گفتار اندر عَرْض کردنِ کَیخسرو لشکر را»، در جایی از داستان، کیخسرو از انتقام گرفتن از برخی پهلوانان تورانی سخن میگوید و یا مأموریتی را بازگو میکند و از پهلوانان ایرانی حاضر در انجمن میپرسد: چه ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان _ گروه خبر : سخنهای دانندگان منتشر شد. کتاب سخن های دانندگان گفتگو با شاهنامه شناسان به کوشش حامد مهرداد و به خواستاری و اشراف محمدجعفر یاحقی منتشر شده است. این کتاب همزمان با روز بزرگداشت فردوسی و پاسداشت زبان فارسی، از سوی نشر نگاه معاصر منتشر شده است. سخنهای دانندگان با هدف بررسی دقیقتر و آسیبشناسی ... ادامه مطلب »
طی حدود دو قرن گذشته، در زمینۀ شاهنامهپژوهی و تصحیح متن آن، پنج نقطۀ درخشان دیده میشود: یکم، در ۱۸۲۹م تِرنِر ماکان نخستین بار چاپ کامل شاهنامه را در چهار جلد در کلکته منتشر کرد؛ دوم: ژول موهل پس از سالها پژوهش در نسخههای شاهنامه، متن اصلی و ترجمۀ فرانسوی آن را در فاصلۀ سالهای ۱۸۳۸-۱۸۷۸م انتشار داد؛ سوم، در۱۹۲۰م ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان _ رادیو شاهنامه : رادیو شاهنامه پنجاه و یکم منتشر شد. نگاره های فردوسی از آغاز تا به امروز تازه ترین سخنرانی ابوالفضل خطیبی به مناسبت بزرگداشت فردوسی، معرفی کتاب نخستین جشنواره ملی عکس شاهنامه، نقالی گردآفرید از داستان بهرام و زن پالیزبان به مناسبت بزرگداشت فردوسی به همراه آلبوم موسیقی کامل سایه کابوس روایت موسیقیایی از ... ادامه مطلب »
در داستان کاموسِ کُشانی پس از آنکه کاموس به اسارت رستم درمیآید، پهلوان دیگری به نام چنگش به نبرد او میآید. رستم خطاب به چنگش میگوید: هم اکنون ترا همچو کاموسِ گُرد/ به دیده همی نعل باید سپرد شاید معنی کلی بیت برای برخی چندان دشوار نباشد و گویا به همین سبب شارحان عزیز بیت را معنی نکردهاند، ولی تطبیق ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان ایران را باشگاه شاهنامه پژوهی خواهیم کرد