جلال خالقی مطلق «و آن روز که حسنک را بر دار کردند،استادم بونصر روزه بنگشاد و سخت غمناک و اندیشهمند بود چنانکه به هیچ وقت او را چنان ندیده بودم و میگفت:چه امید ماند؟» (تاریخ بیهقی) اگر کسی از من بخواهد که از مهمترین کاری که تاکنون دربارهء شاهنامه انجام گرفته است نام ببرم،بیدرنگ از«فرهنگ شاهنامه»تألیف فریتس ولف نام خواهم ... ادامه مطلب »
نکته ای درباره مصرع معروف دریغ است ایران که ویران شود
نکته ای درباره مصرع معروف دریغ است ایران که ویران شود همه این بیت معروف و ارجمند شاهنامه را شنیده ایم: دریغ است ایران که ویران شود کنام پلنگان و شیران شود این بیت در بخش جنگ هاماوران شاهنامه است. زمانی که کی کاووس به هاماوران رفته و با دختر شاه هاماوران، سودابه، ازدواج کرده و سپس به توطئه پدر ... ادامه مطلب »
دکتر مرتضوی دانشمندی از سلسله دانشمندان ایرانی / جواد رنجبر درخشی لر
معروف است که سقراط استادی ایرانی داشته است. قرن ها گوسان ها و خنیاگران فرهنگ و دانش ایران را سینه به سینه منتقل کردند. گات ها که نخستین بخش اوستا و سروده خود زردشت است یکی از درخشان ترین آثار فکری و دانشی جهان است. در دوره ساسانیان این دانش سترگ مکتوب شد و پس از اسلام ژرفا و غنای ... ادامه مطلب »
بسان یکی تیغ پولاد گشت/ ابوالفضل خطیبی
باشگاه شاهنامه پژوهان _ یادداشت(ابوالفضل خطیبی) : در داستان رستم و سهراب، پس از آنکه در نخستین کشتی، سهراب، رستم را بر زمین میزند و رستم با چارهگری از دست پهلوان جوان میرهد: چو رستم ز چنگِ وَی آزاد گشت / بسان یَکی تیغِ پولاد گشت. در مصراع دوم در تشبیه رستم به تیغِ پولاد (شمشیر برّنده) چه نکتهای نهفته ... ادامه مطلب »
همه تا درِ آز رفته فراز: فردوسی و راز مرگ / عبدالرضا ناصر مقدسی
مرگ در عمیق ترین ریشه های خود یک مفهوم کاملا زیست شناختی و جزئی اساسی در عرصه تکامل و بقای جانداران است. در علم تکامل، مهم بقای جاندار نیست. آنچه اهمیت دارد بقای ژن است.جانداران نمی توانند تا ابد زنده بمانند . چون منابع غذایی و نیز زیستگاه آنها کاملا محدود است و اگر جانداران به علت های بیولوژیک نمی ... ادامه مطلب »
سفرنومچۀ کرمان / ابوالفضل خطیبی
هفتۀ پیش، روز یکشنبه ۲۹ اردیبهشت به دعوت دوستان نازنینم در کرمان بانو دکتر حسینی مدیر گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید باهنر و منوچهرخان فروزندهفر و البته استاد محمود مدبّری همراه با دوست نازنینم دکتر اکبر ایرانی و بانوی محترم ایشان برای سخنرانی به مناسبت بزرگداشت فردوسی به این شهر سفر کردم. دکتر مدبّری چه به لحاظ آثار ... ادامه مطلب »
سجاد آیدنلو؛ یک شخص، یک مکتب / جواد رنجبر درخشی لر
استاد دکتر سجاد آیدنلو در ادامه افتخارآفرینی هایش روز ۲۴ اردیبهشت ۹۸ نشان عالی فردوسی را در همایش “شاهنامه در گذرگاه جاده ابریشم” دریافت کرد. دکتر آیدنلو پیش از این “سرو ایرانی” و ده ها جایزه دیگر را به دلیل آثار ارزنده شاهنامه شناسی خود برده است. این شاهنامه شناس بزرگ که به حق یکی از سه استاد زنده شاهنامه ... ادامه مطلب »
بناهایمنسوببهضحاک / سمیه ارشادی
بیتالمقدس: مسعودی در مروجالذهب اظهار میدارد که مجوسان بانی آن را ضحاک دانستهاند: “به پندار مجوسان بانی آن ضحاک بوده است و بروزگار آینده اهمیت فراوان خواهد داشت و پادشاهی بزرگ در آن خواهد نشست…”. فردوسی در شاهنامه، با قید عنوان بیتالمقدس، از آن به زبان پهلوی “گنگ دژهوخت” تعبیر میکند، آنجا که فریدون با سپاهی بهسوی ضحاک میتازد: به ... ادامه مطلب »
اولین داستان علمی تخیلی در ادبیات ایران: سفر کیکاوس به آسمان / عبدالرضا ناصر مقدسی
ژانر علمی تخیلی متاسفانه جایگاه جدی ای در ادبیات ایران ندارد و معمولا در رده کتابهای فانتزی یا برای کودکان قرار می گیرد. این در حالی است که ژانر علمی تخیلی نه تنها یک ژانر بسیار مهم در ادبیات جهان محسوب می گردد بلکه در عالم علم نیز اهمیت بسیاری دارد. فقط کافی است آثار کسانی چون ژول ورن و ... ادامه مطلب »
نوروز در بخارا / صدرالدین عینی
گردش نوروزی صدرالدین عینی بخارائی شاعر * با چند تن از دوستان طلبهاش – در حدود سال ۱۳۰۰ هجری در بخارا در آن وقتها «نوروز» را که عید ملی عموم فارسی زبانان است، بسیار حرمت میکردند، حتی علمای دینی به این عید که پیش از اسلامیت پیش از استیلای عربها – عادت ملی بوده بعد از مسلمان شدن هم مردم ... ادامه مطلب »