«سرپرستی» و «فرزندخواندگی» در شاهنامه فردوسی با استناد بر کنوانسیون حقوق کودک (۱۹۸۹) پژوهشنامه ادب حماسی، سال سیزدهم، شماره دوم، پاییز و زمستان ۹۶ چکیده «سرپرستی» و «فرزندخواندگی» یک رابطه حقوقی با ویژگی ها و شرایطی خاص است که با توجه به سابقه تاریخی و نگرش ویژه به آن در ایران باستان، نمونه های گوناگونی از آن در شاهنامه دیده ... ادامه مطلب »
چکیده «نه کس، دست را سُوی رُسته پَسود» از جمله اشارات کوتاه، اما بسیار مهم و دقیق شاهنامه، پیرامون نظام مالیاتی و قواعد و قوانین مربوط به آن در دوران پیش از قباد و پسرش انوشیروان است. موضوع این مصرع اشاره دارد به داستانی که در برخی منابع با اندک تفاوت هایی آمده و مضمون آن یکی از اشکالات مهم ... ادامه مطلب »
پژوهش و نگارش: سمیه ارشادی یکی دختری بود بوران به نام چو زن شاه شد، کارها گشت خام (ج۴، پادشاهی بوراندخت، ۱۰۷۵: ۱) دو اشاره متضادِ «سستیِ امور کشور در پیِ پادشاهی زنان» و سپس بیان «خدمات بی شمار بوراندخت» در مدت اندک پادشاهی اش، به گزارش شاهنامه و منابع دیگر، چنین نشان میدهد که این مضمون بیش از ... ادامه مطلب »
دریغ فردوسی دکتر علیرضا قیامتی ـ موسسه فرهنگی ، هنری خردسرای فردوسی چکیده: شاهنامه در درازنای تاریخ نقشی بی‌بدیل برای حفظ کیان ملی و جلوگیری از یورش‌های بیگانگان داشته هرگاه غرور میهنی آسیب دیده و ارجمندی، آزادگی و دادگری دست‌مایه‌ی بیگانگان شده این شاهنامه بوده که پناهگاه ملی ایرانیان بوده است. آن انگیزه جان‌بخشی که جان فردوسی را با ... ادامه مطلب »
شاهنامه میراث فاخر شعر و تاریخ نگاری ایرانی است که می‌توان آن را، بازنویسی منظوم تاریخِ پیشینیان دانست. این اثر سترگ بیش از هر چیز، مشتمل بر روایات ملی تاریخ ایران و مبتنی بر روایات اساطیری و تاریخی ایرانیان است که از زمان‌های باستان گردآوری و در دوران سامانیان تنظیم یافته است. سارا اخروی – دانشجوی دکترای تاریخ ایران ... ادامه مطلب »
نقدی بر کتاب «خداینامگ»؛ نوشته یاکوهامین آنتیلا نوشته سمیه ارشادی «کتاب خداینامگ؛ شاهنامه فارسی میانه» عنوان کتابی است که به قلم یاکوهامین آنتیلا و با ترجمه مهناز بابایی به تازگی از سوی انتشارات مروارید در ۳۲۱ صفحه به چاپ رسیده است. این کتاب همانگونه که نویسنده آن در مقدمه بیان نموده، در هفت فصل ... ادامه مطلب »
داستان رستم به زبان سُغدی که ریشه اسطوره‌ای دارد و به احتمال قوی مربوط به اساطیر اقوام ایرانی شرقی است، اگر چه جزء مجموعه متون سغدی بودایی که در چین پیدا شده می‌باشد، از نظر محتوا ارتباط با متون بودایی ندارد. داستانی کاملاً مستقل است و از هیچ یک از دیدگاههای فلسفی بودا متأثر نیست. برای مقدمه بد نیست عرض ... ادامه مطلب »
آرش اکبری مفاخر دانشکاه فردوسی مشهد قطب علمی فردوسی شناسی خاستگاه نام گذاری دژ اهریمنی بهمن در شاهنامه هدیه به استاد فرزانه جناب آقای دکتر جلال خالقی مطلق چکیده این مقاله به بررسی این پرسش می پردازد: چرا نام دژی که ساکنان آن از تبار اهریمن، دیوان و جادوانند و به اهریمن پرستی می پردازند، به نام امشاسپند بهمن ... ادامه مطلب »
تئودور نولدکه درباره مقام زن در شاهنامه می نویسد: در شاهنامه زنان نقش فعالی ایفا نمی کنند؛ تنها زمانی ظاهر می شوند که هوس یا عشقی در میان باشد. اما این نظر چندان دقیق به نظر نمی رسد. درست است که به لحاظ کمّی حجم بسیار کمتری از شاهنامه به زنان ـ در مقایسه با مردان ـ اختصاص یافته، ولی ... ادامه مطلب »
منتشر شده در متن نامه ادب فارسی، دوره ۱، شماره ۴، زمستان ۱۳۸۸ چکیده منظور از تلقّیات عامیانه درباره فردوسی و شاهنامه، روایات، باورها و دانسته های عامّه مردم ایران – به غیر از طبقه اهل قلم و فرهیختگان- است که هم خاستگاه و شیوه حفظ و انتقال آنها شفاهی بوده و هم برخلاف آگاهی ها و خواسته های دسته ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان ایران را باشگاه شاهنامه پژوهی خواهیم کرد