در یک تصحیح انتقادی مصحح باید همواره چهار وظیفه نخستین و چهارمین از همه دشوارتر و مهمتراند. نگارنده در نوشتههای ناچیز خود که تاکنون درباره تصحیح متن شاهنامه نوشته است نمونههای چندی از دستبردهایی را که در متن شاهنامه زدهاند نشان داده است. بویژه آنچه دیگران از کاتب و نسخهدار و شاعر خوب و متوسط و بد بر متن ... ادامه مطلب »
تهی کردن شاهنامه از معنا ترکی سازیِ شاهنامه۱ این مقاله در فصلنامه پاژ شماره ۵۲ منتشر شده است. چکیده هدف از این مقاله تحلیل و بررسیِ تحریفِ شاهنامه به شکل ها و روش هایِ مختلف است. مفروضِ مقاله این است: شاهنامه هویّت و ماهیّتی قابلِ شناسایی و فهم دارد. فرضیه ی مقاله این است: عده ای، دانسته یا نادانسته، شاهنامه ... ادامه مطلب »
الهام سعادت ۱ محسن محمدی فشارکی ۲ ۱٫ دانشجوی ادبیات حماسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان ۲٫ دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه اصفهان این مقاله پیشتر در مجله پژوهش های انسان شناسی ایران منتشر شده است. چکیده «پناهگاه»، یکی ... ادامه مطلب »
واکاوی ابرپهلوانان در شاهنامه ( براساس متضادهای معنایی در ساختارهای نظام تخیل ژیلبر دوران) دکتراسحاق طغیانی استاد گروه ادبیات دانشگاه اصفهان* الهام سعادت دانشجوی دکتری ادبیات حماسی دانشگاه اصفهان در شاهنامه شخصیتهایی وجود دارند که از بافت انسانی روایتها جدا میشوند و در مرتبهای فراتر قرار میگیرند. برای تبیین این امر همواره، معیارهایی چون ویژگی و کنش مورد توجه قرار ... ادامه مطلب »
آرش اکبری مفاخر پژوهشگر ادب حماسی ایران چکیده بخش کهن برزونامه از آثار شاخص ادب حماسی ایران است که دو روایت فارسی و گورانی از آن در دست است. از روایت فارسی ۴ دستنویس اصلی در حدود ۴۲۰۰ بیت وجود دارد که عبارتند از: دستنویسهای کمبریج ۸۲۹ ق، دهلی ۸۳۱ ق، بایسنقری ۸۳۳ ق و لنینگراد ۸۴۹ ق. از روایت ... ادامه مطلب »
نگاهی نو به ادبیات حماسی در ایران دکتر آرش اکبری مفاخر[۱] چکیده بارزترین نکتۀ آسیبشناسی در مطالعات ادب حماسی ایرانی پرداختن این پژوهشها به آثار حماسی شرق ایران با محوریت زبان فارسی و شاهنامه و عدم توجه به ادب حماسی ایران به زبانها و گویشهای دیگر است. در این مقاله برای نخستین بار با نگاهی نو ادب حماسی ایران ... ادامه مطلب »
دو فصلنامۀ تخصصی پژوهشنامۀ فرهنگ و زبانهای باستانی سال اول، شماره دوم، بهار و تابستان ۱۴۰۰، صص ۱۰۳-۱۲۰ پوروشه (برگردان فارسی و توضیحات واژگانی) و مقایسه آن با اسطورۀ کیومرث مینا کامبین*[۱] چکیده پوروشه غول نخستینی است که از قربانی شدن و تکههای بدن او هستی شکل میگیرد. این اسطوره در سرود ۹۰ ماندالای دهم ریگ ودا ... ادامه مطلب »
مینا کامبین دانشآموخته دکتری فرهنگ و زبانهای باستانی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی چکیده در اوستا دو دنیای مینوی و مادی قابل تشخیص است. دنیای مینوی شامل هستندگان مقدسی است که اهورهمزدا، امشاسپندان و ایزدان را شامل میشوند و از میان آنها اهورهمزدا در رأس و آشکارا تواناتر از سایرین است. درست پس از اهورهمزدا سپندمینو بسیار نزدیک به ... ادامه مطلب »
سمیه ارشادی؛ دکتری زبان و ادبیات فارسی و پژوهشگر شاهنامه فصلنامه پاژ، سال یازدهم؛ پیاپی ۴۸؛ زمستان ۱۴۰۱ چکیده یکی از تقابل های مهم و پرمفهوم سیاسی– اجتماعی در شاهنامه، میان واژگان «شبان» و «رمه/ گوسپند» دیده می شود که برمبنای آن شاه، «شبانِ» مردم و افراد جامعه، دیگر شاهان و سپاهیان «رمه»های اویند. شبانی در شاهنامه تنها مختص نقش ... ادامه مطلب »
ع) تکرار: در حماسه دو گونه تکرار داریم: یکی که عیب سخن به شمار میرود و یکی که حُسن آن. ۱ـ در حماسههای شنیداری که شاعری حرفه خود را شاگردوار از شاعری دیگر فرا میگیرد، عبارات قالبی و حتی تکرار مصراعها و بیتها بسیار دیده میشود. در شاهنامه اینگونه تکرارها بسیار اندک است و بخشی از آنها را باید به ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان ایران را باشگاه شاهنامه پژوهی خواهیم کرد