باشگاه شاهنامه پژوهان _ کتابشناخت: کتاب نمونههای نخستین انسان و نخستین شهریار در تاریخ افسانهای ایرانیان کتابی دو جلدی اثر آرتور کریستن سن ایرانشناس دانمارکی است.
این کتاب را احمد تفضلی و ژاله آموزگار به پارسی برگردان کرده اند. در این کتاب اسطورهشناسی تطبیقی در تاریخ اندیشه ایران مورد بررسی قرار گرفتهاست. کتاب نمونههای نخستین انسان و نخستین شهریار افزون بر پژوهش های نویسنده، پژوهش های تازه تری را نیز در بردارد که ژاله آموزگار و احمد تفضلی آن را فراهم کردهاند.
نویسنده این کتاب بر این اساس در همه روایتهای اوستایی، پهلوی، فارسی و عربی پژوهش کرده و با بررسی شخصیت کیومرث، مشی و مشیانه، هوشنگ، تهمورث و جمشید به اسطورهشناسی تطبیقی پرداخته است. همچنین پارهای از متن کتاب با بررسی اسناد و مدارکی که پس از درگذشت نویسنده به دست آمده، یا او در حال زندگی خود به آنها دسترسی نداشتهاست، ویرایش شده و یا مورد بازبینی قرار گرفته است. کتاب در گردآوری مستندات موجود به بن مایه ای مهم و قابل استناد تبدیل شده است.این کتاب برای نخستین بار از سوی ژاله آموزگار و احمد تفضلی در سال ۱۳۶۴ برگردان و منتشر شد.
نخستین انسان و نخستین کسی که بر این جهان فرمانروایی کرده است، از دیرزمان آدمیان را به تفکر واداشته است و بن مایه ی اسطوره ها داستان های دینی و حتی روایت های همگانی شده است . در این کتاب نخستین انسان و نخستین شهریار در آفرینش و باورهای ایرانی مورد بررسی قرار می گیرد.
این کتاب کاملترین پژوهشی است که تاکنون در این باره انجام گرفته است . نوینسده نیز با کوششی پی گیر به جستجوی این اندیشه در همه ی روایت های ودایی، اوستایی، پهلوی، فارسی و عربی پرداخته است.
ژاله آموزگار و احمد تفضلی با شناخت از اسطوره ها و مفاهیمی که در این کتاب مورد واکاوی قرار می گیرد، توانستهاند بسیاری از کاستی های کار آرتور کریستن سن را برطرف کنند و در بیشتر جاها که او خواننده را تنها به مآخذ بازگشت دادهاست یا برخی مطالب را غیر مستقیم نقل کردهاست، آنها با دقت علمی فراوان نقل قولها را، اگر به زبان فارسی بوده عینا، واگرنه برگردانی دقیق از آن به فارسی ارائه داده اند، تا آن جا که اکنون بهرهٔ خوانندگان فارسی زبان از ترجمهٔ این کتاب بیش از اصل آن است. این کتاب میتواند به عنوان وجهی از شناسایی مفاهیم تاریخ اندیشه در ایران باستان مورد بررسی قرار گیرد و برای دوستداران شاهنامه، اسطوره و تاریخ کتابی سودمند است.