باشگاه شاهنامه پژوهان _ گروه خبر: کتاب نظام حقوقی و قانونگذاری در شاهنامه فردوسی منتشر شد.
کتاب نظام حقوقی و قانونگذاری در شاهنامه فردوسی نوشته سمیه ارشادی منتشر شد.
کتاب پیشرو بخشی از رساله دکتری نگارنده با عنوان “حقوق بشر در شاهنامه فردوسی” (۱۳۹۶) است.
«حق برخورداری از عدالت اجتماعی»، «اجرای صحیح و عادلانه دستگاه قضایی»، «حق امنیت اجتماعی» و «حقوق، خدمات و مزایای گوناگون اجتماعی و اقتصادی» از قبیل: “حق مالکیت خصوصی و اداره اموال”، “حق کار و مزایای بیکاری”، “انواع خدمات بیمه تأمین اجتماعی” و “مساعدتهای اقتصادی دولتی و بنیادهای خیریه” از مهمترین موضوعات مطرحشده در این کتاب هستند که در تمامی متن شاهنامه و به طور کامل و دقیق مورد بررسی قرار گرفتهاند.
این کتاب، نخستین و تنها پژوهشی است نظام حقوقی شاهنامه و قوانین شاهان و تاثیرات سیاسی_اجتماعی برخاسته از آنها را بر زندگی مردم با دقتی بسیار، و در چهار فصل، مورد مطالعه و بررسی قرار داده است.
تمامی متن شاهنامه بهطور دقیق در موضوع حقوق و قوانین بررسی شده و تمامی شاهدمثالها (ابیات) آورده شدهاند.
تاریخچه حقوق و قوانین در اساطیر، تاریخ ایران باستان و در مواقع لزوم، تاریخ جهان باستان در این کتاب گنجانده شده است.
مفاهیم حقوقی و قانونی شاهنامه با متونی چون اوستا، منابع پهلوی، قانوننامهها و منابع حقوقی ایران باستان و همچنین مهمترین قانوننامههای جهان باستان تطبیق داده شده است.
در موارد لازم، برخی موضوعها با مواد حقوقی مطرحشده در “اسناد معاصر” نیز تطبیق داده شدهاند.
«حق برخورداری از عدالت اجتماعی»، «اجرای صحیح و عادلانه دستگاه قضایی»، «حق امنیت اجتماعی» و «حقوق، خدمات و مزایای گوناگون اجتماعی و اقتصادی» از قبیل: “حق مالکیت خصوصی و اداره اموال”، “حق کار و مزایای بیکاری”، “انواع خدمات بیمه تأمین اجتماعی” و “مساعدتهای اقتصادی دولتی و بنیادهای خیریه. و در موضوع قوانین انساندوستانه حقوق «غیرنظامیان» و «اسیران» از مهمترین مفاهیم حقوقی و قانونی مطرحشده در این کتاب بهشمار میروند.
گفتارهای اساسی کتاب در فصل چهارم گنجانده شدهاند که شامل شش بخش با موضوعات: “نظام جرائم و مجازاتها”؛ “آیین دادرسی و عدالت قضایی”؛ “حق امنیت و قوانین مربوط به آن”؛ “حق مالکیت مردم و اداره اموال”؛ “رویکردها و قوانین اقتصادی شاهان” و “نتیجهگیری کلی” میگردند.
این کتاب نشان میدهد که توجه شاهان به نیازها و حقوق افراد جامعه در راستای عمل به خویشکارهای دینی و سیاسیشان یکی از مهمترین باورها و سیاستهای بنیادین در شاهنامه است؛ همچنانکه بررسی اندیشهها و کارکردهای شاهان در عهدنامهها، اندرزنامهها و فرمانهای صادره، بهروشنی نشانگر آن است که رویکردهای دادگرایانه و انساندوستانه شاهان و توجه آنان به عدالت و رفاه اجتماعی مردم، در راستای حفظ نظم سیاسی- اجتماعیِ مشخص، و بر مبنای عمل به «آموزههای دینی»، «داد»، «اخلاق» و براساس چارچوبی منظم پایریزی شده است.