باشگاه شاهنامه پژوهان _ کتابشناخت: کتاب حماسه در رمز و راز ملی نوشته محمد مختاری است.
کتاب حماسه در راز و رمز و راز ملی به مناسبت سال شاهنامه و در سال ۱۳۶۸ تدوین شده است.
در این کتاب با تعریف حماسه بطور کلی و جایگاه همگانی حماسه ملی ایران به ویژه نبرد هزاره ها و بن مایه های فرهنگ ایرانی آشنا می شویم. هم چنین این کتاب نگاهی دارد به برخی داستان های حماسی نظیر رستم و سهراب، مساله تقدیر در شاهنامه، نماد سیمرغ در حماسه ملی و مواردی از این دست.در ابتدای این کتاب گاه شمار زندگی و آثار محمد مختاری فراهم آمده، سپس چند یادداشت، و آنگاه متن اصلی کتاب تدوین مییابد که در باب مفهوم حماسه ملی، انواع حماسه و ویژگی های دیگر آن است که عبارتاند از” :پیشینه و خصلت عمومی حماسه”، “خصلتها و مشخصات ویژه حماسه”، “نوع ادبی حماسه ” و “ساخت و موقعیت عمومی حماسه ملی ایران .”نویسنده در پیشگفتار کتاب می گوید :چشمانداز من این بوده است که مشخصات این حماسه ملی را در کنش پهلوانان، حرکت رویدادها و خصلت موقعیت عمومی داستانها، و به تعبیری که در متن کتاب دیده میشود، در تمامیت اشیاء و اعیان حماسه باز جویم. میخواستهام بدانم و بگویم که کنش و کارکرد فرد در حماسه چه و چگونه است؟ و این کنش و کارکرد در یک رویداد حماسی چگونه تحقق مییابد و در پی چیست؟ و هر رویدادی در این حماسه بزرگ از چه خصلتی بهرهور است؟ کدام رویدادها و اشخاص، بیشتر نماینده این تمامیت اعیان حماسی است؟ رابطه متقابل و مکمل این کنش و رویداد و موقعیت، و سازمانبندی این اجزا چگونه است؟ و سرانجام این که ساخت ملی داستانهای حماسی شاهنامه بر چه استوار است…از سویی در سراسر بخش حماسی شاهنامه، “وحدت و تضادی “دیده میشود که مشخصه اصلی تمامیت اشیاء و اعیان حماسه است… از این رو دومین جنبه از رویکرد من به شاهنامه، جستن همین “وحدت و تضاد “است .
کتاب حماسه در رمز و راز ملی نوشته محمد مختاری از سوی نشر توس منتشر شده و یکی از آثار خواندنی در زمینه پژوهش در حماسه ایرانی و شاهنامه است.