بازبینی کلی
یکی از ویژگیهای زبان فارسی از جهت مدنی و تمدنی است. اگر بخواهیم از منظر روابط بینالمللی به زبان فارسی نگاه کنیم باید بگویم زمانی که زبان فرانسوی و زبان نگلیسی هنوز بینالمللی نشده بودند، زبان فارسی، زبان بینالمللی بود؛ زبان فارسی از اقصی نقاط هندوستان تا جنوب شرقی اروپا، زبان طبقه فرهیخته و به قول فرنگیها طبقه الیت جامعه بود، پادشاهان عثمانی نه تنها فارسی خوب میدانستند، به زبان فارسی شعر میسرودند. در جنوب شرقی اروپا و در هرزگوین برای بسیاری از آثار ادبی فارسی شرح نوشته شده است؛ مثلا «شرح حافظ» که در آنجا نوشته شده، خیلی معروف است و حتی امروزه هم حافظشناسان به آن مراجعه میکنند. تعداد فرهنگهای لغت فارسی که در هندوستان نوشته شده خیلی بیشتر از فرهنگهایی است که در خود ایران نوشته شده است. این یکی از ویژگیهای زبان فارسی در تاریخ است که اگر زبان بینالمللی برایش اغراق باشد، زبان شبهبینالمللی بوده است و در قسمتها مهم جهان متمدن، زبان مردم فرهیخته و الیت بوده است.