باشکاه شاهنامه پژوهان _ یادداشت : پس از پنجاه سال یا بیشتر هم که از مرگ ابراهیم پورداود گذشته هنوز نوشته‌های او در خواننده شوری برمی‌انگیزد. مهر او به میهنش، که گاه با نوعی غلو خود را در دشمنی با آنچه نیرانی و خاصه تازی است نشان می‌دهد، امروز هم خوانندهٔ نوشتهٔ او را به دوستی آنچه در چشم او ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان _ یادداشت : به بازیگری ماند این چرخ مست / که بازی برآرد به هفتاد دست … اگر خود نزادی خردمند مرد / ندیدی ز گیتی چنین گرم و سرد … سرانجام خاک است بالین اوی / دریغ آن دل و رای و آیین اوی درگذشتِ بُهت‌آورِ شاهنامه‌شناسِ برجسته مرحوم دکتر ابوالفضل خطیبی (۲۵ اردیبهشت ۱۳۳۹/ گرمسار- ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان _ یادداشت (آرزو رسولی) : یکی دیگر از عاشقان این سرزمین و خدمتگزاران راستین فرهنگ ایرانی روی در نقاب خاک کشید! حس می‌کنم با چه دلِ نگرانی رفت. نوروز امسال را که به ایشان تبریک گفتم، با پرسشی پاسخم را داد که خود شرح نگرانی اوست. دکتر ابوالفضل خطیبی برای من بیش از یک استاد و شاهنامه‌پژوه ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان_ یادداشت(احمدرضا قائم مقامی): آقای خطیبی هرگاه پیامی برای من می‌فرستاد آن را به یکی از این دو خطاب آغاز می‌کرد: حضرت دوست درودها حضرت قائم درودها. یک بار به شوخی گفت که در نام تو پیامبر و امامان جمعند؛ من اختصار می‌کنم و تو را به آخرین می‌نامم: قائم. روزی از من از اشتقاق بیژن پرسید. چیزکی ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان _ یادداشت (سایه اقتصادی نیا) : از شنیدن خبر درگذشت ابوالفضل خطیبی، شاهنامه‌شناس توانا و محقق نکته‌سنج ادبیات فارسی، در شگفتی و اندوهم. می‌دانستم بیمار است، اما ندانستم که چنین زود رفتنی است. با آقای خطیبی سال‌ها در فرهنگستان زبان و ادب فارسی همکار بودم و از او خاطرات گرمی دارم؛ دقیق‌تر آنکه شاید چهرۀ او، بعد ... ادامه مطلب »
یکی از اعدادی که نزد ایرانیان و برخی ملّت‌های دیگر تقدس دارد، عدد هفت یا مضربی از آن است. در شاهنامه به چندین نمونه برخورد می‌کنیم: هفت‌خوانِ رستم و هفت‌خوانِ اسفندیار، هفت سیّاره و هفتاد کشتی (فرقه‌های مسلمان که به روایتی فقط یکی نجات می‌یابد) به بازی برآوردنِ چرخِ مست به هفتاد دست؛ نهادنِ دیهیمِ هفتاد بر سر و زمان ... ادامه مطلب »
داستانی در مرزباننامه هست که در زمان ضحاک، که هر روز دو جوان را به خوراک ماران او می‌دادند، زنی بود هنبوی نام که روزی قرعه به نام برادر و شوهر و پسر او افتاد. تظلم به پیش شاه برد که از خانهٔ من بدبخت سه مرد را چرا باید آخر کشتن؟ ضحاک او را مخیّر کرد که از این ... ادامه مطلب »
می‌دانیم داستان آرش در شاهنامه نیست و در منبع او هم نبوده است، اما در چندین بیت به نام آرش و تیرافکنی او و تعیین مرز ایران و توران اشاره شده است که در جای دیگر بحث کرده‌ا‌م. در داستان «رزم دوازده رخ»، ایرانیان به فرماندهی گودرز، در برابر تورانیان به فرهاندهی پیران صف کشیده‌اند و پیش از آنکه جنگ ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان _ یادداشت : داستان رستم و سهراب یک تراژدی است و پیرنگ داستان از شبکۀ استدلالی استواری برخوردار است و رویدادها تنها به لحاظ ارتباط علّت و معلولی در آن جای گرفته است نه از روی تصادف. سیر رویدادها در پیوندی اندام وار با یکدیگر کاملاً طبیعی جلوه می کند و از این رو تأثیرِ ژرفی بر ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان _ یادداشت : شاهنامه دربردارنده بزرگ‌ترین اندرزهایی است که تاریخ به یاد می‌آورد؛ اندرزهایی که به انسان برای برخورداری از زندگی بهتر یاری می‌رساند. ای‌کاش از آن بهره ببریم و به سوی برخورداری از جهانی مملو از آرامش گام برداریم. دقیق به خاطرم نیست اما حول و حوش سال ۱۹۹۶ در آتن بود که در خلال سخنرانی‌ام ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان ایران را باشگاه شاهنامه پژوهی خواهیم کرد