یادگار زریران و رزمنامۀ کنیزک آرش اکبری مفاخر ایران نامگ سال ۲، شمارۀ ۱، بهار ۱۳۹۶ مقدمه یادگار زریران از آثار حماسی باارزش ایرانی است که در اوستا (آبان‌یشت، بند۱۰۹؛ گوش‌یشت، بندهای ۲۹–۳۱) اشاره‌هایی گذرا به آن شده است. بنیاد شکل‌گیری این داستان به دوران اشکانی بازمی‌گردد، اما نوشتار نهایی آن در روزگار ساسانی به زبان پهلوی (فارسی میانه) ... ادامه مطلب »
دکتر قدمعلی سرّامی چکیده یکی از کلیدی ترین مباحث شاهنامه‌شناسی مبحث گوهر و هنر در این حماسه است. از دیدگاه شاهنامه جهان‌آفرین، جهان کهین: مردم و جهان مهین: گیتی را هر یک با گوهری وی‍‍ژه آفریده است و هر دو ناگزیر‌ند، فرمان گوهرها‌یشان را گردن گذارند امّا به گوهر جهان کهین (مردم) اختیار خویش را تفویض کرده و چونین است ... ادامه مطلب »
زاگرس زند* صبا پژمان فر** چکیده: تصویری که در درازای تاریخ از دیگر ملتها و چهره ی فرهنگی/هویتی آنها در داستانها و روایات ملی ایرانیان شکل گرفته، بسیار مهم و دیرپا می تواند باشد. هند و ایران همواره از تمدنهای کهن و بزرگ جهان بوده که وارونه ی بسیاری از تمدنهای بزرگ، هنوز از میدان جهانی به در نشده و ... ادامه مطلب »
نویسندگان رضا ستاری۱ ؛ حجّت صفّار حیدری۲ ؛ منیره محرابی کالی ۳ ۱دانشیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه مازندران، بابلسر ۲استادیار علوم تربیتی دانشگاه مازندران، بابلسر ۳دانش‌آموخته دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه مازندران، ساری چکیده همواره روشنفکران و متفکّران مکاتب مختلف به قصد ترسیم سیمای انسان کامل، مؤلّفه‌هایی را ارائه کرده‌اند. آبراهام مزلو از پایه‌گذاران روانشناسی انسان‌گرا، برای ... ادامه مطلب »
دو همتای آشیل و هکتور، یعنی اسفندیار و رستم در حماسه بزرگ منظوم ایرانی، شاهنامه فردوسی (سده ۴ ه) نقش مهمی دارند. شباهت های بین کارکرد آشیل و اسفندیار از یک سو، و هکتور و رستم از سوی دیگر اتفاقی نیست. مقاله حاضر در صدد روشن شدن این نکته است که حکومت یونانی باختر (بلخ) در شمال شرقی ایران نخست ... ادامه مطلب »
چکیده برخی شاهنامه را به دلیل منظوم یا حماسی بودن و یا وجود بخش‌های اسطوره‌ای، متنی تاریخی ندانسته یا دست کم ارزش تاریخیش را کمرنگ انگاشته‌اند. این جستار به دنبال یافتن پاسخ پرسش‌هایی درباره سبک و شیوه تاریخ‌نویسی شاهنامه، شناخت ویژگی‌های تاریخ نگارانه آن و نشان دادن ارزش و جایگاه آن در روند تاریخ‌نویسی ایرانی است. در این مقاله پس ... ادامه مطلب »
سرشت و سرنوشت آدمیزاد نگاهی روان‌شناسانه به شاهنامه‌ی فردوسی دکتر قدمعلی سرامی اگر بخواهیم شاهنامه را به عنوان اثری که گذشته فرهنگ ما را می‌نمایاند و می‌تواند در هماهنگ کردن روند هویت‌آفرینی ملت ایران نقش تعیین‌کننده خود را بازی کند، همچنان مطرح نگه داریم، باید بدانیم که چاپ کردن‌های پیاپی متن این حماسه بزرگ در عین سودمندی، نمی‌تواند این مهم ... ادامه مطلب »
اگر شاهنامه نمی‌بود…. محمّد علی اسلامی ندوشن ( برای ارج نامه‌ی دکتر جلال خالقی مطلق ) چکیده با پدید آمدن شاهنامه پشت ایران محکم شد و این اطمینان حاصل گشت که شخصیّت ملّی ایران تسخیر ناپذیر خواهد ماند چنان‌که ترک آمد، مغول آمد ولی ایران، ایران ماند و فردوسی مردی نمونه، نماد مقاومت، مظلومیبت، آزادگی، خروشندگی و کامروا در ناکامی ... ادامه مطلب »
که آواره و بدنشان رستم است که از روز شادیش بهره غم است همه جای جنگست میدان اوی بیابان و کوهست بستان اوی همه جنگ با شیر و نر اژدهاست کجا اژدها از کفش نارهاست می و جام و بویا گل و میگسار نکردست بخشش ورا کردگار. «اندوه رستم در خوان چهارم سفر مازندران» سهراب و افسانه‌ی او در ... ادامه مطلب »
بیت زیر از شاهنامه بسیار پرآوازه و بر سر زبان‌هاست: هنر نزد ایرانیان است و بس / ندارند شیر ژیان را به کس بسیاری با استناد به همین بیت، فردوسی را نژادپرست می دانند که هنر را فقط نزد ایرانیان می بیند نه نزد نژادهای دیگر. نخست باید دید بیت یادشده در چه بافتی سروده شده است: بهرام گور، پادشاه ... ادامه مطلب »
باشگاه شاهنامه پژوهان ایران را باشگاه شاهنامه پژوهی خواهیم کرد